Γαρ Εγγύς

«ΠΟΙΗΣΩΜΕΝ ΑΝΘΡΩΠΟΝ ΚΑΤ' ΕΙΚΟΝΑ ΗΜΕΤΕΡΑΝ...»
Χρησιμοποιώντας τούς θεολογικούς όρους τής Εκκλησίας θά πούμε πώς η ανεξάντλητη αγάπη τού Θεού φανερώθηκε στό κορύφωμα τού θαυμαστού μεγαλείου της, όταν δημιούργησε τόν ηγεμόνα καί διαχειριστή τής κτίσεως, τόν άνθρωπο, ο οποίος μετέχει καί στόν αόρατο κόσμο τών αγγέλων καί στόν ορατό κόσμο τών κτισμάτων. Μέ τά λόγια τού Αγίου Γρηγορίου Νύσσης «ο Παντεχνίτης Θεός θέλοντας νά παρουσιάσει ένα όν από τήν ένωση ορατής καί αοράτου κτίσεως, πλάθει τόν άνθρωπο καί τόν στήνει μέσα στόν κόσμο ως ένα δεύτερο κόσμο, μέγα στή μικρότητά του, προσωρινό καί αθάνατο, ορατό καί εννοούμενο, ευρισκόμενο στή μέση μεταξύ ταπεινότητος καί μεγαλείου». Γιά τόν άνθρωπο ο Θεός δέν χρησιμοποιεί μόνο τόν δημιουργικό λόγο Του, κατά τό «γενηθήτω φώς καί εγένετο», αλλά παρουσιάζεται νά λέγει «ποιήσωμεν άνθρωπον κατ' εικόνα ημετέραν». Μάλιστα, αυτή η εικόνα τού Θεού, πού ο καθένας από εμάς φέρει μέσα του, δέν μπορεί πλήρως νά κατανοηθεί καί νά περιγραφεί, ο ακριβής καθορισμός τής ανθρώπινης υπόστασης δέν είναι εύκολος ούτε γιά τίς φιλοσοφικές σχολές ούτε γιά τά επιστημονικά εργαστήρια, αφού «όλα τά επί μέρους περιγραπτά καί ρητά σωματικά καί ψυχικά χαρακτηριστικά δέν επαρκούν προστιθέμενα, γιά νά αποδώσουν τό υπαρξιακό βάθος τού ανθρωπίνου υποκειμένου». Ο Αρχιμανδρίτης Σωφρόνιος τού Εσσεξ είναι επιγραμματικός καί εκφραστικός όταν γράφει πώς: «Oπως ο πλάστης - ο Θεός - είναι Μυστικός έτσι καί τό πλάσμα -ο άνθρωπος- έχει μυστικά βάθη». Η απόκτηση σώματος καί ψυχής είναι ταυτόχρονη κατά τή διαδικασία τής συλλήψεως. Ο άγιος Αναστάσιος ο Σιναϊτης τό δηλώνει αυτό κατηγορηματικά: «Ούτε γάρ σώμα πρό τής ψυχής υφίστατο, ούτε ψυχή πρό τού σώματος». Ο άνθρωπος κτίζεται μέ σώμα καί ψυχή, καί μάλιστα «τό ζωοποιό πνεύμα, πού έλαβε από τόν Θεό, συνέχει τό συνημμένο σώμα».

Η Εκκλησία μας, καί μάλιστα η θεολογία τών Πατέρων μας έδωσε πάντοτε στό ανθρώπινο σώμα όχι μόνο τήν πρέπουσα αλλά εξέχουσα θέση, κατά σαφή μάλιστα αντιδιαστολή πρός τήν αρχαιολογική προσέγγιση, πού θεωρούσε τό σώμα «φυλακή τής ψυχής» καί ξέχωρο από τήν πνευματική οντότητα. Η Εκκλησία μας διδάσκει ότι ο άνθρωπος φθάνει στή θέωση, δηλαδή στήν ομοίωση μέ τόν Θεό, ολοκληρωτικά, ψυχή τε καί σώματι, καί χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής τής πραγματικότητας είναι η ύπαρξη τών χαριτοβρύτων καί αφθάρτων ιερών λειψάνων στήν Ορθόδοξη Εκκλησία, πού καλείται γι' αυτό «εργαστήριο αναστάσεως».

...Η ΙΑΤΡΙΚΗ, ΔΩΡΟ ΘΕΟΥ
Υπό τό πρίσμα αυτό, η ιατρική θεωρήθηκε δώρο τού Θεού καθώς, κατά τό βιβλίο Σοφία Σειράχ τής Παλαιάς διαθήκης «Κύριος έκτισεν εκ γής φάρμακα... καί αυτός έδωκεν ανθρώποις επιστήμην», ο δέ ίατρός είναι άξιος ιδιαιτέρας τιμής, αφού «αυτόν έκτισεν ο Κύριος». Ταυτόχρονα βέβαια δέν παραλείπεται στήν πατερική μας γραμματεία η επισήμανση ότι τελικά ο Θεός είναι ο δοτήρας τής ιάσεως, «παρά γάρ Υψίστου εστίν ίασις», μιάς καί η ασθένεια αποτελεί διασάλευση τής φυσικής τάξεως τού κόσμου, η οποία εξαλείφεται μέ τήν επενέργεια τής προνοητικής θείας Δυνάμεως. « Οταν λοιπόν χρειάζεται καί καλούμε τόν γιατρό», μάς συνιστά ο Μέγας Βασίλειος, «δέν πρέπει νά παύουμε νά ελπίζουμε στόν Θεό», διότι «ου δύναται άνθρωπος λαμβάνειν ουδέν, εάν μή Fή δεδομένον αυτ ώ εκ τού ουρανού».

«ΑΦΕΩΝΤΑΙ ΣΟΥ ΑΙ ΑΜΑΡΤΙΑΙ»...
Τόσο στήν Αγία Γραφή όσο καί στόν πατερικό λόγο, ο Χριστός αποτελεί τόν μοναδικό, ουσιαστικό καί κατ' εξοχήν θεραπευτή τών ανθρώπων, τό πρόσωπο μάλιστα πού εξασφαλίζει τή μόνιμη θεραπεία ψυχής καί σώματος. Σύμφωνα μέ τόν Ευαγγελιστή Ματθαίο «Αυτός τάς ασθενείας ημών έλαβε καί τάς νόσους εβάστασε», πήρε απ' τά σώματα τών ανθρώπων τίς αρρώστιες καί ξαλάφρωσε τίς καρδιές τους από τόν πόνο. Ο Χριστός, πού ένιωσε τόν ανθρώπινο πόνο, πού τόν γεύτηκε στόν Γολγοθά, «διήλθεν ευεργετών καί ιώμενος πάντας», βλέποντας όμως τόν ανθρώπινο πόνο ως απόρροια τής αμαρτίας καί τής αποξένωσης τού ανθρώπου από τόν Θεό. Οπως αναφέρουν τά Ευαγγέλια για τόν Χριστό «δύναμις παρ' αυτού εξήρχετο καί ιάτο πάντας». Σέ κάθε περίπτωση η ίαση ήταν ψυχοσωματική, ο Κύριος πρώτα συγχωρούσε τίς αμαρτίες καί μετά θεράπευε.Βλέπουμε χαρακτηριστικά, ρίχνοντας μιά προσεκτική ματιά στό ιερό κείμενο, ότι προηγείται τού θαύματος η φράση «αφέωνταί σου αι αμαρτίαι». Αυτή άλλωστε είναι καί η βασική θεολογική στάση τής Εκκλησίας μας απέναντι στό φαινόμενο τής ασθένειας: Αρρωσταίνουμε γιατί η φύση μας υπόκειται στή φθορά, η αποστασία από τόν Θεό μάς έχει «χαρίσει» ως καρπούς, εκτός από τήν ανεστιότητα καί τήν παγωνιά τών ανθρώπινων σχέσεων, επιπλέον καί τήν ασθένεια, τήν κόπωση, τά γηρατειά, τή δοκιμασία, τόν θάνατο. Μέ τήν αποστασία, κατά τόν Αγιο Γρηγόριο Παλαμά «ντυθήκαμε τούς δερμάτινους χιτώνες, τό ασθενικό τούτο καί θνητό καί πολυώδυνο σώμα, μέ τό οποίο διερχόμεθα τόν πολυσύμφορο βίο μας». Η ίαση είναι εκτός από δώρο τής επιστήμης καί καρπός μετανοίας στή ψυχή, πού επιθυμεί τό έλεος τού Θεού καί τήν παντοδύναμη χάρη Του. Ο πιστός προσδοκά αλλά καί δοκιμάζει τήν παλιγγενεσία τής ζωής του καί τήν ανάπλασή του στό πρόσωπο τού Χριστού, μέσα από μιά απόλυτα προσωπική σχέση μαζί Του, τόσο ή μάλλον περισσότερο απόλυτα προσωπική από αυτήν πού έχει μέ τόν ιατρό του.

ΑΡΡΗΚΤΗ ΣΧΕΣΗ ΨΥΧΗΣ & ΣΩΜΑΤΟΣ...
Αυτή τή στενή, τήν άρρηκτη σχέση ψυχής καί σώματος θά τήν αναζητήσουμε όχι μόνο στή ζωή τής Εκκλησίας μας, αλλά καί στίς λεγόμενες ανθρωπιστικές επιστήμες, πού φαίνεται νά απαντούν επιτέλους στό μεγάλο ερώτημα τού 17ου αιώνος καί νά προβάλλουν πλέον ένα ενοποιημένο - ολιστικό πρότυπο αντίληψης τού ανθρώπου, σέ αντίθεση μέ πολλές θετικές επιστήμες πού εμμένουν στόν κατακερματισμό καί τήν αποσπασματική θεώρηση τού ανθρώπου. Θά αναφέρω χαρακτηριστικά αφ' ενός μέν τό παράδειγμα τής Νευροφυσιολογίας, πού έχει σχεδόν εξαλείψει από τό γνωστικό της αντικείμενο τά ψυχικά φαινόμενα ως αυτοτελείς λειτουργίες ανεξάρτητες από εκείνες τού νευρικού ιστού καί αφ' ετέρου τήν περίπτωση τής Ψυχαναλυτικής ψυχολογίας, η οποία αντιμετωπίζει τά ψυχικά φαινόμενα ως γεγονότα τού ανθρώπινου βίου, πού είναι διαφορετικής τάξεως από τά σωματικά, αλλά πού διέπονται από τή νομοτέλεια καί δυναμική τών σωματικών φαινομένων. Συνεπώς, η όποια σύγχυση γύρω από τήν αληθινή φύση τού ανθρώπου καταδικάζει σέ χηρεία τό ανθρώπινο πρόσωπο, καί η μεγάλη προσφορά τίς εμπειρίας τής Εκκλησίας στέκεται η οντολογική οριοθέτηση τής ψυχής ως ουσιώδους συστατικού τής ανθρώπινης φύσης, κάνοντας κτήμα τής αντιληπτικής εμβέλειας τού επιστήμονα τά χρήσιμα αποτελέσματα από τήν επίτευξη τής ψυχικής καί σωματικής ισορροπίας. Καί γιά μέν τίς σωματικές λειτουργίες η πατερική ανθρωπολογία τονίζει τή συσχέτισή τους μέ τίς ψυχικές λειτουργίες, γιά δέ τίς ψυχικές παρουσιάζει καί αναλύει τούς πνευματικούς παράγοντες τής υγείας. Ποιός άραγε μπορεί νά αμφισβητήσει ότι ο εγκρατής άνθρωπος, πού ζεί μέ γνώμονα τήν ηθική τής Εκκλησίας, κινδυνεύει πολύ λιγότερο από οποιονδήποτε άλλον νά μολυνθεί από τά σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, καί ιδιαίτερα τή μάστιγα τού αιώνα μας, ή ότι εκείνος πού αποφεύγει τό αλκοόλ καί τά λεγόμενα «μαλακά» ναρκωτικά έχει σαφώς πιό περιορισμένες πιθανότητες νά εμπλακεί σέ κάποιο αυτοκινητικό ατύχημα; Δέν είναι οι ιατροί εκείνοι πού διαβεβαιώνουν ότι ο άνθρωπος πού νηστεύει χρησιμοποιεί ως «μέσο αγωγής υγείας» αυτήν τήν πνευματική άσκηση, η οποία τόν ωφελεί καί σωματικώς, αφού μειώνει τόν κίνδυνο καρδιακών νοσημάτων, χοληστερίνης καί διαβήτη; Τό στοιχείο τής άσκησης δέν έπαυσε ποτέ νά χαρακτηρίζει τή διδασκαλία τής Εκκλησίας μας καί τή ζωή τών χριστιανών. Αυτό ακριβώς τό στοιχείο, η καταπόνηση τού σώματος, οι μετάνοιες, οι γονυκλισίες, οι αγρυπνίες, η εγκράτεια, δέν αντιστρατεύονται ένα σώμα νωχελικό, νωθρό καί τελικά ασθενικό, πού κυνηγάει τόν αχαλίνωτο ευδαιμονισμό, τήν απληστία καί τόν κορεσμό; Στό σημείο αυτό πάντως, πρέπει νά επαναλάβουμε αυτό πού ο αββάς Ποιμήν σημειώνει, ότι δηλαδή εμείς οι χριστιανοί δέν είμαστε σωματοκτόνοι, αλλά παθοκτόνοι, αποβλέποντες στίς πνευματικές διαστάσεις πού έχει η άσκηση, ωφελούμενοι από αυτή καί περιβάλλοντες τό ανθρώπινο σώμα μέ τήν τιμή, πού τού πρέπει κατά τόν λόγο τού απ. Παύλου ότι τό σώμα μας είναι «ναός τού εν ημίν Αγίου Πνεύματος».

Η ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ...
Τελευταία παρατηρείται ένα διαρκώς αυξανόμενο ενδιαφέρον επιστημονικής μελέτης τής συσχέτισης πού έχουν η πίστη στό Θεό καί η καλή σωματική καί ψυχική υγεία. Τόν Δεκέμβριο τού 1996 πολλοί διάβασαν έκπληκτοι στίς εφημερίδες τήν ανακοίνωση τής Ιατρικής Σχολής τού Χάρβαρντ, η οποία ανέφερε ότι η συντριπτική πλειοψηφία 269 οικογενειακών γιατρών, πού συμμετείχαν σέ μία έρευνα, δήλωνε απερίφραστα πώς «η θρησκεία μπορεί νά κάνει τόν κόσμο υγιέστερο». Η γνωστή καθολική εφημερίδα «La croix» στό φύλλο Οκτωβρίου τού 1996 φιλοξενούσε τήν κοινή άποψη πολλών επιστημόνων διαφόρων ειδικοτήτων, σύμφωνα μέ τήν οποία «Οι επιστημονικές έρευνες συνθέτουν πλέον αρκετά ικανοποιητικά τό πάζλ τών ιατρικών γνώσεών μας. Πέρασε πιά η εποχή πού η ιατρική ζητούσε από τή θρησκεία βοήθεια γιά τήν προέλευση τών ασθενειών. Ηρθε η εποχή πού η ιατρική ζητά από τή θρησκεία βοήθεια γιά τήν ίαση τών ασθενειών» Ο καθηγητής Μπένσον, επικεφαλής τού Ιατρικού Ινστιτούτου γιά τή Διανόηση καί τό Σώμα στό νοσοκομείο Μπέθ Κραέλ τής Βοστώνης ισχυρίζεται τήν ίδια εποχή, ότι «πολλοί γιατροί αρχίζουν νά πιστεύουν πώς η πίστη μπορεί νά έχει βαθιά επιρροή στήν υγεία καί τήν καλή διάθεση ενός ατόμου, τήν οποία θεωρούν αναπόσπαστο τμήμα τού παραδοσιακού τρόπου θεραπείας, καθώς μέ τήν πάροδο τών χρόνων όλο καί περισσότεροι γιατροί γίνονται μάρτυρες γρήγορης ανάρρωσης ασθενών, η οποία δέ μπορεί νά εξηγηθεί μόνο μέ ιατρικές μεθόδους».

Οι μαρτυρίες δέν σταματούν εδώ. Αρχίζουν από παλιά καί φθάνουν έως τίς ημέρες μας. Ο πολύς Αλέξις Καρέλ έγραφε πώς «ο άνθρωπος πού προσεύχεται, αναρρωννύει γρηγορότερα από οποιονδήποτε άλλον». Κάποιες δεκαετίες αργότερα, στήν Ιατρική Σχολή του Ντάρτμουθ, ανακάλυπταν πώς από τούς 40 ασθενείς, πού είχαν υποστεί εγχείρηση μπάι-πας είχαν πολύ μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας αυτοί πού προσεύχονταν καί πήγαιναν τακτικά στήν γειτονική εκκλησία. Τό επίσημο περιοδικό τής Αμερικανικής Ιατρικής Εταιρείας «JΑΜΑ» - τό σύγχρονο «Ευαγγέλιο τής ιατρικής», όπως πολλοί τό ονομάζουν - δημοσίευσε τόν Δεκέμβριο πού μάς πέρασε ένα άρθρο μέ τίτλο: « Ανακαλύπτοντας τή θρησκεία ως βοήθεια στήν αγωγή υγείας». Στό άρθρο αυτό αναφέρονται μεταξύ άλλων καί οι δηλώσεις τού Καθηγητού David Larson, προέδρου τού αμερικανικού Ινστιτούτου Ερευνών υγείας, σύμφωνα μέ τίς οποίες «η σχέση πνευματικότητας καί υγείας είναι πράγματι εκπληκτική. Εμείς οι γιατροί είμαστε πιά έτοιμοι νά δεχθούμε τήν πνευματική ζωή ως όπλο στόν αγώνα γιά τή θεραπεία». Ο Καθηγητής Stephen Post τής Βιοφαρμακευτικής ηθικής στό πανεπιστήμιο Xase Western δηλώνει πώς «τά επόμενα 10 χρόνια θά υπάρχουν εκπληκτικά αποτελέσματα στήν έρευνα γιά τή συσχέτιση νού καί σώματος» καί καταθέτει τήν σαφώς μικρότερη δυσκολία πού έχει νά εμφυσήσει αυτοπεποίθηση σέ ασθενείς του μέ νόσο Alzheimer, οι οποίοι τού δηλώνουν ότι πιστεύουν στόν Θεό. Στό ίδιο άρθρο αναφέρονται τά αποτελέσματα 5 επιστημονικών μελετών πού έγιναν ανάμεσα σέ 1718 ηλικιωμένους στή Βόρεια Καρολίνα καί έδειξαν ότι οι ηλικιωμένοι πού διάβαζαν καθημερινά τή Βίβλο, προσεύχονταν καί πήγαιναν συχνά στήν εκκλησία: 1. Είχαν πολύ μικρότερες πιθανότητες νά εμφανίσουν υψηλή πίεση, 2. Είχαν πολύ καλύτερο ανοσοποιητικό σύστημα, 3. Συνέρχονταν γρηγορότερα από καταθλιπτικές καταστάσεις, 4. Επισκέπτονταν σέ σημαντικό βαθμό λιγότερες φορές τό νοσοκομείο καί έμεναν λιγότερες μέρες σέ αυτό, καί 5. Παρουσίαζαν μία γενικά καλύτερη συμπεριφορά, μέ ομαλές κοινωνικές σχέσεις, μέ πολλά ενδιαφέροντα καί χόμπι καί επιτυχημένη διαπροσωπική επικοινωνία.

...ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΜΕΤΡΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ...
Σ' έναν άλλο χώρο,αμέσου ενδιαφέροντος γιά τό μέλλον καί τή διάρκεια τού ελληνισμού αλλά καί ολόκληρης τής κοινωνίας μας, στό τεράστιο πρόβλημα τών ναρκωτικών, συνεχώς πληθαίνουν οι φωνές πού ζητούν από τήν Εκκλησία νά παρέμβει δυναμικότερα στή ζωή τών νέων ανθρώπων, νά νοηματοδοτήσει τή ζωή τους, νά βοηθήσει ουσιαστικά όχι μόνο στήν πρόληψη αλλά καί στήν θεραπεία τού προβλήματος, αφού καθοριστικός παράγοντας γιά τήν απεξάρτηση ενός χρήστη θεωρείται η πίστη, η πίστη ότι μπορεί νά είναι αυτός ο νικητής καί όχι η ηρωϊνη. Αυτός ο απεξαρτημένος νέος άνθρωπος θά στηριχτεί καί στή συγχωρητικότητα τής Εκκλησίας, αφού η κοινωνία δέν δείχνει ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη γι' αυτόν, ο οποίος ξέροντας γιά τόν συγχωρητικό Θεό πατέρα τής παραβολής τού Ασώτου, πού γνώρισε μικρό παιδί στά βιβλία τού Δημοτικού σχολείου, θά αναζητήσει τώρα νά Τόν βρεί στήν Εκκλησία καί στό πρόσωπο τού πνευματικού πατέρα καί καθοδηγητή. Αν καί δέν υπάρχει σαφές νομικό πλαίσιο, η Εκκλησία καί θέλει καί μπορεί νά βοηθήσει ουσιαστικά στό ζήτημα τής θεραπείας από εξαρτησιογόνες ουσίες. Φτάνει νά ενώσουμε τίς δυνάμεις μας καί νά προχωρήσουμε όλοι μαζί χωρίς φόβο γιά τόν κοινό σκοπό, πού είναι πράγματι ιερός. Ο Γιούρι Τσάρετς, υπεύθυνος προληπτικών μέτρων γιά τά ναρκωτικά στήν πρώην Σοβιετική Ενωση είχε δηλώσει: «Η μείωση τού θρησκευτικού συναισθήματος είναι μία από τίς κύριες αιτίες γιά τή ροπή τών νέων στά ναρκωτικά». Καί δέν νομίζω νά χρειάζεται επισημότερη καί πλέον αξιόπιστη διαβεβαίωση από αυτήν!. Τέλος, η πίστη αποδεικνύεται καθοριστικός παράγοντας όχι μόνο γιά τήν σωματική καί ψυχική υγεία, αλλά καί τήν ισορροπία εκείνων πού διακονούν τή μεγάλη καί σοβαρή υπόθεση τής ανθρώπινης υγείας,τής έρευνας καί τής βιοτεχνολογίας. Ο άνθρωπος, έχοντας μέσα του τόν σπινθήρα τής γνώσης καί αξιοποιώντας τά μέχρι τώρα αποτελέσματά του, προσβλέπει μέ ελπίδες στό μέλλον αγωνιώντας νά κατακτήσει καί τίς τελευταίες κορυφές τού αγνώστου. Τό μυστήριο μάς γοητεύει όλους καί η προσπέλασή του συνιστά τόν μέγιστο πειρασμό τού αιώνα πού έρχεται, προκειμένου νά αποκωδικοποιηθούν καί τά εναπομείναντα γκρίζα σημεία τής ανθρώπινης γνώσης. Στόν τομέα τής ιατρικής, τά αποτελέσματα τών επιστημονικών εργαστηρίων είναι όντως εντυπωσιακά καί ανοίγουν νέους δρόμους όσον αφορά στή μοριακή βιολογία καί τή γενετική, στή δομή καί τήν εξέλιξη τής ζωής, σ' αυτήν τήν ίδια τήν ύπαρξή μας. Κανείς δέν αμφισβητεί τά αποτελέσματα. Σχεδόν κανείς όμως πλέον δέν φαίνεται νά παραγνωρίζει τά τεράστια διλήμματα καί τούς κινδύνους πού ελλοχεύουν στήν άμετρη εξέλιξη τής επιστήμης καί τό εναγώνιο ερώτημα: πώς θά ελεγχθούν, ποιός θά παρακολουθήσει καί κυρίως πώς θά χρησιμοποιηθούν τά τεράστια θετικά βήματα, οι ανακαλύψεις καί οι αποκαλύψεις, τήν ώρα πού κανείς δέν αμφιβάλλει γιά τόν κίνδυνο τών αρνητικών επιπτώσεων αυτών τών επιτευγμάτων, όταν δέν υπάρχει περίσκεψη, αρετή, σκέψη καί επίγνωση γιά τό ενδεχόμενο νά προκαλέσουν διαδοχικούς κυματισμούς πρωτόγνωρων προβλημάτων. Τά πρόσφατα επιτεύγματα τής γενετικής, η κλωνοποίηση καί όσα απορρέουν από αυτήν, η βιομηχανοποίηση καί εμπορευματοποίηση τής διαδικασίας τής γέννησης, η επιλογή φύλου καί χαρακτηριστικών τού εμβρύου, τά νομικά καί ηθικά διλήμματα στή χρησιμοποίηση μίας φέρουσας ή υποκαθιστώσας μητέρας μέ τή μέθοδο τής «δανεικής μήτρας», η δυνατότητα ανασύνθεσης ή ανασυνδυασμού τού DNA, η κατάψυξη τών εμβρύων, τό ζήτημα τής ευθανασίας, η αντισύλληψη ως λύση στό πρόβλημα τού υπερπληθυσμού τού τρίτου κόσμου, κ.ά., αποτελούν πρωτόγνωρες εμπειρίες πού συνιστούν επικίνδυνους συνδυασμούς γιά τήν ασφάλεια ή καί αυτήν τήν εξολόθρευση τού ανθρώπινου είδους. Συνεπώς, η ηθική θωράκιση τών ανθρώπων, πού κρατούν στά χέρια τους τήν δύναμη τής ζωής, αποτελεί κορυφαίο χρέος αυτής τής γενιάς στόν όρθρο τής τρίτης χιλιετίας γιά τό σεβασμό τής ανθρώπινης αξιοπρέπειας καί τήν αποφυγή μιάς επανάστασης ενάντια στή φύση, η οποία πάντοτε εκδικείται.

...ΝΑ ΔΥΝΑΜΩΝΕΙ ΤΗ ΘΕΛΗΣΗ ΣΑΣ Ο ΘΕΟΣ!
Ο Διευθυντής τού Αντιφυματικού Κέντρου τού νοσοκομείου «Σωτηρία» Στέλιος Καπετανέας δήλωνε πρίν δύο χρόνια: «Πιστεύω στήν πίστη. Είναι καλό νά πιστεύεις. Εχω δεί περιπτώσεις αυτοϊασης καρκίνου, μέ μόνη τήν πίστη. Η ιατρική επιστήμη γνωρίζει σφαιρικά μόνο τό 20% τού ανθρώπινου οργανισμού. Φαίνεται ότι η πίστη ενεργοποιεί ορισμένους αμυντικούς μηχανισμούς τού οργανισμού, οι οποίοι μάς είναι εντελώς άγνωστοι καί δέν τούς έχει ανακαλύψει ακόμη η επιστήμη». Σήμερα αλλά καί κάθε μέρα, προσευχόμαστε γιά κάτι παρόμοιο μέ όλη τή δύναμη τής καρδιάς μας καί γιά όλους εσάς, τούς εγκρατείς λειτουργούς τής επιστήμης, ώστε νά μή σάς λείψει ποτέ ο εσωτερικός ανθρώπινος καί πνευματικός πλούτος, νά μή λείψει ποτέ η πίστη κατ' αρχήν από εσάς τούς ίδιους, νά δυναμώνει τή θέλησή σας ο Θεός, ώστε νά αντέχετε τίς ασφυκτικές πιέσεις πού δημιουργούνται από τή διασπορά τών σύγχρονων παθήσεων, καί νά σάς χαρίζει ο Θεός αγιοπνευματικό φωτισμό, γιά νά προλαβαίνετε τό κακό ή νά τό αντιμετωπίζετε μέ επιτυχία.

(Αποσπάσματα από τήν ομιλία τού Αρχιμανδρίτου Συμεών Βενετσιάνου, η οποία πραγματοποιήθηκε στά πλαίσια τής επιστημονικής Ημερίδας, πού συνδιοργάνωσαν η Ι. Μητρόπολη Πειραιώς καί ο Σύλλογος Φαρμακοποιών Πειραιώς)